De komende maanden zal een team van de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft onderzoek doen naar de impact van project IDOLS*. De vier onderzoekers leggen uit wat ze gaan onderzoeken, en waarom.

Het onderzoek zal met name gericht zijn op de leerervaringen van de deelnemers, de relatievorming binnen de projecten, en de potentiële impact daarvan op de arbeidsmarkt voor de creatieve en culturele industrie binnen het sociale domein. Het team wat dit onderzoek uitvoert bestaat uit Dr. Ir. Mieke van der Bijl-Brouwer, Dr. Ir. Jotte de Koning, Ir. Marie Van den Bergh en Ir. Eva Legemaate. Met hun expertise omtrent sociale innovatie, systeemverandering en ontwerppraktijken gaan zij de impact van het IDOLS* programma analyseren.

Impact en sociale innovatie
Volgens de onderzoekers kan de impact van een sociaal innovatieproject op verschillende manieren beschouwd worden. Daarbij gebruiken ze het feit dat, in een netwerk of consortium, individuele professionals een relatie met elkaar aangaan, om samen een maatschappelijk vraagstuk aan te pakken. Tijdens zo’n sociaal innovatieproject ontstaan er a) een creatieve output die een verandering teweegbrengt in de oude situatie of in de samenleving. Daarnaast is er b) een verandering in de kennis en vaardigheden van de individuen, wat bijdraagt aan hun persoonlijke ontwikkeling. Ook is er c) een verandering in de relaties van de verschillende individuen in het netwerk; door onderling vertrouwen en gedeelde motivatie, kunnen versterkte banden een uitgangspunt zijn voor toekomstige projecten. Op deze manier stimuleren de drie bovenstaande punten sociale innovatie op de lange termijn.

De komende maanden focust het team van onderzoekers zich daarom op de individuele leerervaringen van de deelnemers aan de IDOLS* projecten. En kijken ze naar de manieren waarop relaties zijn gevormd en veranderd. Bij de leerervaringen zal vooral gekeken worden naar wat deelnemers geleerd hebben over de waarde van de creatieve en culturele industrie binnen sociale innovatie, en wat ze geleerd hebben over strategieën om tot meer succesvolle sociale innovatie te komen. Bij het onderzoek naar de relatievorming zal onderzocht worden hoe de deelnemers hun eigen rol binnen het project hebben ervaren ten opzichte van de rollen van andere stakeholders, wat de kwaliteit was van de relaties binnen de projecten als het gaat om bijvoorbeeld vertrouwen en motivatie, wat mogelijke verschillen in waarden waren, en hoe deze door het project veranderd zijn. Hierbij zal ook gekeken worden naar de opzet van het IDOLS*-programma (coaching, financiering, rolverdeling) en de invloed hiervan op de leeruitkomsten en de relatievorming.

Deze kennis, die voortkomt uit het onderzoek, kan helpen bij het vormgeven van toekomstige sociale-innovatieprogramma’s. Ze geeft beter inzicht in de waarde van creatieve professionals in sociale innovatie en kan bijdragen aan het vergroten van de arbeidsmarkt voor zelfstandigen en organisaties in de creatieve en culturele industrie, door begrip van hun specifieke kennis en vaardigheden in het sociale domein.

Systeemperspectief en de mens centraal
“Het wetenschappelijke onderzoeksveld van sociale innovatie is nog jong,” vertelt Mieke, samen met Project IDOLS* de initiatiefneemster van het onderzoek. “In de afgelopen jaren hebben we verscheidene sociale innovatie projecten van dichtbij mogen bestuderen. Wat we steeds beter begrijpen is dat je een complex maatschappelijk vraagstuk niet binnen de context van een op zichzelf staand project kunt oplossen en dat we meer naar de lange termijn en continue innovatie moeten kijken. Vanuit dit systeemperspectief is het dan vooral van belang om te kijken naar wat men leert over het vraagstuk, maar ook over elkaar, omdat dit invloed heeft op toekomstige sociale innovatieprojecten.”

“Het interessante aan het IDOLS*-programma is de unieke opzet van het programma om een coach te verbinden aan ieder project. We zijn heel benieuwd wat de invloed van de coach is op hoe mensen het project hebben ervaren. Daarnaast is het voor ons ook zeer interessant dat IDOLS* zoveel, en zoveel verschillende, deelnemers heeft. Dat geeft voor ons een unieke kijk op hoe sociale innovatie zich uit bij verschillende vraagstukken en netwerken.”

Jotte vult aan: “Als we de maatschappij willen veranderen zijn mensen van cruciaal belang, zeker als het gaat om sociale vraagstukken. Het zijn de mensen die de veranderingen uiteindelijk zullen moeten bewerkstelligen en omarmen. Veranderingen ten behoeve van een socialere, duurzamere en gelukkigere samenleving gaan vaak gepaard met complexe problemen en lange termijn trajecten. ­Daarom is het van cruciaal belang dat er wordt samengewerkt en er relaties ontstaan waarin mensen gemotiveerd zijn ook op de lange termijn zich aan elkaar en deze sociale doelen te verbinden. In de creatieve industrie is een beweging te zien die zich meer en meer met deze processen bezighoudt. Het IDOLS*-programma geeft ons onderzoeksteam de unieke kans om een proces van samenwerken binnen 10 sociale innovatie projecten te bestuderen, te leren voor de toekomst en een beter begrip te vormen over de waarde van de creatieve industrie voor dit soort trajecten.”

Onderzoeker Marie, die de interviews voornamelijk zal houden, heeft er erg veel zin in: “Complexe sociale uitdagingen interesseren me enorm. Het IDOLS* project is een fantastisch voorbeeld van sociale innovatie dat focust op verschillende grote uitdagingen die we in de nabije toekomst zullen moeten zien op te lossen. Ik ben een grote voorstander van co-creatie en multi-stakeholderparticipatie en geloof dat dit nodig is om maatschappelijke problemen van een duurzame oplossing te voorzien. Ik hoop aan te kunnen tonen dat een nieuwe soort aanpak, de aanpak die IDOLS* heeft toegepast, impact heeft op continue en duurzame sociale innovatie. Dat het essentieel is om verschillende partijen actief te betrekken en niet maar op enkele momenten in het proces. Ik hoop dat dit project bewijst dat een samenwerking tussen de publieke en creatieve industrie een positieve impact heeft op iedereen betrokken bij het project en de samenleving. Dit project kan een inspiratie en voorbeeld zijn voor toekomstige sociale innovatie projecten in Nederland en kan andere mobiliseren. Ik vind het dus super uniek om hier aan bij te dragen!”

Marie zal worden geassisteerd door Eva. Zij is vooral geïnteresseerd in hoe de creatieve sector en probleemeigenaren optimaal kunnen samenwerken. “Beiden partijen hebben hun eigen werkstijl, gewoontes en ideeën. Maar om duurzame sociale innovatie te stimuleren is het van belang om elkaar goed te begrijpen. Wat IDOLS* zo uniek maakt is de coach-rol, die als een verbinder werkt, maar ook focust op de ontwikkeling van beide partijen zodat ze dichter naar elkaar toe groeien. Een heel leerzame projectopzet, waarbij dit onderzoek ons nieuwe, waardevolle inzichten zal geven over de vorming van vruchtbare en duurzame samenwerkingen binnen partijen in sociale innovatie.”